Буддизм шашин уу эсвэл гүн ухаан уу



Буддизм шашин уу эсвэл гүн ухаан уу
Буддизм ер нь шашин юм уу, гүн ухаан юм уу гэсэн асуулт олонтаа гарч ирдэг. Энэ нь шашин байх нь хамаагүй, гүн ухаан байх нь ч хамаагүй. Өөрөөр хэлбэл, Буддизмийг юу гэж нэрлэх нь гол биш. Нэг үгээр, түүнд шашин, гүн ухаан гэх мэтчилэн ямар шошго наасан ч энэ Буддизмийн мөн чанар хэвээрээ л үлдэнэ.

Тэгвэл БУДДИЗМ гэж юу вэ?
Шашин (шашин гэдэг олны дунд мухар сүсэг мэтээр ойлгогдох нь бий. Хэрэв тэр утгаар олны дунд түгсэн гэж үзвэл БУДДИЗМЫГ шашин гэж хэлвэл өрөөсгөл болно. Гэхдээ нийтээр заншсан нэр томьёо ёсоор түүнийг хэрэв шашин хэмээн нэрлэх юм бол) үндэслэгчдийн дотроос гагцхүү Будда л өөрийгөө ариун явдалт эгэл хүнээс огтхон ч ялгаж үздэггүй цорын ганц багш мөн юм. Харин бусад багш нар өөрсдийгөө нэг бол тэнгэр бурхан (GOD) эсхүл түүний аль нэгэн дүр хувилгаан буюу Эрхэт тэнгэрээс шууд заяагдсан гэдэг. Будда бол эгэл жирийн хүн мөнөөс үл барам өөрийгөө аливаа нэгэн далдын хүчний биелэл бус гэж үздэг юм. Өөрөөр хэлбэл БУДДА бол өөрийн бүх бясалгал, гэгээрэл, олж хүрсэн бүхнээ чухамхүү хүний чармайлт, хүний оюун ухааны үр ач мөн гэж үздэг билээ. Хэрэв хичээнгүйлэн зориглож чармайх ахул хүн хүн бүхэнд бурхан болох дотоод чадавхи буй. БУДДА бол эрхэм дээдийн эгэх хүн юм гэж хэлж болно. “Хүн чанарын” хувьд тэр бээр асар их төгөлдөржсөн тул түүнийг яваандаа нийтийн шашин шүтлэгт бараг “дээд шидтэн” гэж хэлж болно.
БУДДА гэж юу гэсэн үг вэ. Энэ бол 35н насандаа Готама буюу Сиддхаттха гэгч эгэл нэгэн мах цуснаас бүтсэн бодгаль хүн гэгээрэлд хүрсэн бөгөөд тэр цагаас хойш Будда буюу “ЯЛЖ ТӨГС ГЭГЭЭРСЭН” хэмээн алдаршжээ. Тэгэхээр Будда гэдэг бол “өөрийгөө ялж төгс гэгээрсэн” үг юм.
Буддизм мах цуснаас бүтсэн, өвдөлтийг мэдэрдэг баярлаж чаддаг, гуниж үйлж мэддэг хүнийг эрхэм дээд гэж үздэг. Иймээс хүн өөрөө өөртөө эзэн болох бөгөөд хувь тавилангаа шийдэхэд хүнд өөрөөс нь илүү дээд зүйл буюу хүчин зүйл үгүй гэж Буддизмд үздэг.
БУДДА өөрийн шавь нартаа сургамжлан айлдахдаа “Хүн өөрөөр өөрийн итгэл мөн амуй. Та нар өөрсдийнхөө аврагч байх ёстой. Өөр бусад хэнээс ч аврал эр” гэжээ.
Үргэлжлэл бий ….

14 comments:

ZAYA said...

Сонирхолтой сэдвээр бидэг юм байна.
Танайхыг линклэлээ.
Улам амжилт гаргахыг хүсье.

Unknown said...
This comment has been removed by the author.
Оогий said...

Bayarlalaaa xuuu

Badral said...

Budda bol budda. Budda bol Burhan bish l dee!

Hun "burhan" boloh gej yarih yum! Hun budda buyu "gegeersen negen" bolj bolno gej yarival zugeer!

Bas tand helehed, medehgui yumaa hamaa namaagui buu shuumjil!

Buddizmaa yarih gej baigaa bol buddizmaa l yari!

Ta gegeereed baigaa ni unen yum bol sain l biz dee!

Badral said...

Buddizm ni Teizmiig ul zuvshuurduguuruu ateizm yum!

Tegsen atlaa reincarnation (hoid, urid nas, turul) gesen oilgoltyig Hundu-s (politeizm) zeelden avsan baidag!

Reincarnation-d itgedeg humuus yaahlaaraa orchlon ertuntsiig buteesen Munh Orshih Burhan (Teizm) baidag gedegt itgedeggui ni tun sonin?!

Buddha-s shavi nar ni, "Burhan gej baina uu?" gej,
asuuhad, terbeer"Baigaa, baihgui" gej harilaagui yum gene lee, gesen yaria baidag... harin "Teaching of buddha" nomd Teizmiig uguisgesen baidag, ter buu hel evolutsiig ch uguisgesen baidag yum bilee.

Harin "Bodi muriin zereg" nomd bolohloor , zuvhun
Teizmiig tuurugdul gej uzeed, bur todorhoi itgel unemshliig duridsan baih, 2 dahi uzliin talaar duugarsan neg ch ug baidaggui yum bilee!

Bodit baidliig helehed, ene uzel bodol bol huniig, hunii amdraliin garval uusel, hunii natuur, hunii gem nugelt baidal (tuunees herhen avragdaj angijrah bilee?) amidraliin utga uchir...zereg universal asuudaltai holboj uzdeggui, edgeer asuudald hariu ugch ul chadah, gagtshuu hunii sanaanaas garsan l itgel unemshil geltei!
Hun bol hyzgaartai, hyzgaartai hunees tiim l sanaa onoo garah!

Оогий said...

Ахиад Бадралд: "Би бол Будда". Тэрийгээ би өөрөө гэгээрэх гэдгээр ойлгочихдог юм. Тэгээд л боллоо хэхэ. Заавал таныхаар мэдэх бас хэлэх албагүй. Тэртэй тэргүй бид хоёрын юм хүлээж авах чадвар өөр байгаа байлгүй. миний магадгүй таны ойлгоцд хүрэхгүй бололтой. Teizm, ateizm хоёрын талаар нэг их ялгааг нь гүн гаргаж мэдээд байх шаардлага байхгүй байхаа гэж бодож байна.
Аан бас мэдэхгүй юмаа битгий шүүмжил гэж та хэлж байна. Би хэлсэн хүн бүр өөр өөрийнхөөрөө юмыг хүлээж авдаг гэж. Тиймээс магадгүй би мэдэж байгаагаа шүүмжилсэн байж болох биш үү.
Сэтгэгдэл үлдээсэнд баярлалаа хэхэ. Би цаашид Буддизм биш Буддийн шинжлэх ухааны талаар өөрийнхөө ойлгодогийг байнга бичиж байх болноо. Шинжлэх ухаан гэчихлээ гээд бас битгий цэцэрхээд унаарай. Би тэгэж ойлгодог юм. Тэрнээс өөрөөр ойлгох хүсэл надад байхгүй. Өөрөөр ойлгохыг оролдох ч үгүй байх.

Anonymous said...

Delhii bol humuunii l ger, er hun, em hun, hun turdug, uhdeg...geed humuun neg l universal huvi tavilantai
geh uu dee?! Getel tolgoi erguulsen ene olon itgel unemshil baigaad baidag!
Ugtaa Universal Unen gants toon deer baigaad baidag?!

Tanin medehuin handlaga bol,
ehleed,
- Yazguur buyu fundamental asuudlaa shiideh,
- Tuun deeree suurilaad nariin shiriinee tsaash ni yavuulah
geed yavdag jamtai l daa.

Jishee ni, heleltsej bui asuudal maani neg l zuil baital tuuniig yanz yanzaar l yaridag.

Iim tom'yo bii, Unen=Unen-,+0 buyu herev Unen -,+ ug= Unen bish geed,

Tiimees, Teizm ba ateizmaa yalgadaggui negniig,
yu gej helmeer yum be dee?

Ug ni baishig barihdaa, suuria bariad l daraa ni karkasaa (yas mod) zangiddag...geed l daraalal gej neg yum bii shuu dee?! Herev shinjleh uhaan yarih gej baigaa bol?!

Anonymous said...

Hun uuruu uuriguu avrana genee? Yunaas, yaj avrah geed baigaa ni tun oilgomjgui!

Ingehed moral buyu yos surtahuuniig hun yaj medeed baigaa yum be? geed asuultand herhen hariulah ve?!

Anonymous said...

Dalai lam sayhan "The Newsweek" sonind yariltslaga ugsun baisan, ter yariltslagad anhaaral tatsan, "notstoi" zuil gevel Tuvdiig Hyatadtai negdehiig demjdeg gesen tuunii ug!
Den...udirdagch nereer hyatadin uls turd aldarshsan
negnii ug...ehleed Hong-kong, tegeed Macao, Singa,
Taiwan...daraa ni "ah duu" Mongoloo negtgene gesen ug bii l dee!
Dalai lam-d olon title baidag baih...shariin shashnyi
leader, undestniihee tuluu temtsegch, "uls turch",
bas "businessmen"... geed l, US-n erunhiilugch baisan B.Clinton negentee ter huniig, "ih ovjin businessmen" gesen baidag shuu!
Buddizm hunii filosofhi taldaa uzel bodol bolohloor,
buruugaar ashiglaval ih osoltoi ed!

Harin Romiin Katolik Churchiin leader Pop-g bol
kontroldoj bolno! Yugaar gevel Burhanyi Ug-Aruin
Sudraar! Yagaad gevel, pop Burhand itgedeg uchraas ter!
Harin dalai lamyig yugaar kontroldoj, yugaar hyazgaarlah ve? Dalai lam ch ter setgel dotroo Burhanaas emeej l yavdag baij taaraa!

Anonymous said...

Saikhan gazar shuu. Haaya l ene cafe-d ordog yum. Ungursun 7 honogt ajiliinkhaa tsainii tsagaar delguur hesej vbaad neg gadaad emegtei kasschintai hel amaa olohgui bolohoor ni orchuulj tusallaa l daa. tegeed namaig dailaad hajuuhand baidag ene cafe-d hamt tsai uuhiig sanal bolgoson. Hamgiin suuld ingej l tend orson yum bna. Uu tiin halit tanii bichseniig harahad Anhaaraliin hubisgal geed nom orchuulsan yum bna. Ene nomiig bas l sayhan abaad unshij bgaa. Iim nom orchuulsand chin bayr hurgiy.

Anonymous said...

Budda buyu "gegeersen" negen geed baigaa hunii namtryig harj suuj baital, iim yum sanaand ordog yum baina! Ehner huuhdee hayad...tegeed bas, gegeerne geed baidag, huniig boddogui negen, ter buu hel hamgiin dotnyihoo hun-ehner, huuhdee ch orhiod,
zuvhun huvia bodood...gegeerne gehleer neg l avtsaldaj uguhgui l baina daa?!
6 jil byasalgal uildeed, Bo modnyi dor "gegeersen" yum aa gej ee! Yaj gegeersen yum be? Buu med?!
Er ni "Gegeereh" gedeg maani yu gesen oilgolt yum be?

Anonymous said...

Gegeereld hursen gedgiig ni ta yaj medeed baigaa yum? Nom sudar deer ni yu bichsend ni itgeed baigaa hereg uu? Goyo, saihan ug helehed amarhan baidag baih l daa?!
Helsen ug, hiisen uiliin zuruu ni amid baigaa hun burt baidag zuil! Ene bol harin batalgaatai shuu!

Budda bolson geed baigaa hun chini hun l biz dee?!
Filosofiin hicheeldee "onts" surdag hun baisan baij boloh l doo! Tuugeeree l mani metees iluu baisan baij magad, tuunees bish hunii huvid, er hunii huvid nugelt nadtai l adilhan hun l baisan baij taaraa!
Nugelt hun uuruu uuriguu nuglees angijruulah yum genee?! Yostoi l muruudul yum daa?!
Hudal yarij, hulgai hiij yavsnaas, budda bolno geed muruuduud baij baih ni arai l deer baih shuu!

Er huniig bainga orooj baidag 3 gai (nugel) baidag um gene lee! Yu gehleer,
Mungund shunah, em hund shunan tachaadah (zavhairah), arhi darsand avtah geed!

Ene 3 gaigaa ta yaj shiidej baina ve? Ene chini ta bidnii jinhene natuur shuu dee?!

www.gegeen.com said...

sonirholtoi bailaa. minii mongoliin tsoglog zaluus uram zorigoor duuren, amjilt buteeleer byalhaj yavag. www.gegeen.com

Anonymous said...

Burhanyi (God) attribute (mun chanar geh yum uu daa)
God is Love (Agape Love-hariu ul nehsen hair enerel)
gejee! Love bol Burhanyi hamgiin gol attribute yum!
Tiimees, hunii nature yu bilee?, helj yarij baigaad maani aldaa dutagdal bii shuu gedgee huleen zuvshuurch baina!
Burhan hun buriig hen baihaas ni ul hamaaran alag uzelgui hairlan enerdeg gejee! (Burhanyi Ug-d tegj bichsen baina)

Hun Unen-g tanij medeh ni gegeerel yum gej Burhanyi Ug-d bichjee! Mun Burhan=Unen gesen baina!